Αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Guardian αναφέρει πως το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών θα ξεκινήσει μια αιφνιδιαστική επιχείρηση για τη σύλληψη αιτούντων άσυλο σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο τη Δευτέρα, εβδομάδες νωρίτερα από το αναμενόμενο, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις απελάσεις στη Ρουάντα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι αξιωματούχοι σχεδιάζουν να θέσουν υπό κράτηση πρόσφυγες, οι οποίοι θα προσέλθουν για συναντήσεις ρουτίνας στα γραφεία της υπηρεσίας μετανάστευσης αλλά και άτομα σε όλη τη χώρα σε μια επιχείρηση δύο εβδομάδων.

Όλοι αναμένεται να μεταφερθούν αμέσως σε κέντρα κράτησης, τα οποία έχουν ήδη προετοιμαστεί, και να σταλούν με πτήσεις προς τη Ρουάντα. Άλλοι μετανάστες κρατούνται ήδη για να απελαθούν. Εκτιμάται ότι στόχος είναι το «πογκρόμ» να συμπέσει με τοπικές εκλογές την Πέμπτη στην Αγγλία, ώστε να ενισχυθεί το αφήγημα του Ρίσι Σούνακ περί καταπολέμησης της μετανάστευσης.

Το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας σημείωσε ότι η θέσπιση του νόμου για την αποστολή αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα συνεπάγεται ότι «η κυβέρνηση εισέρχεται στην τελική φάση αυτής της πολιτικής - ορόσημο για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και την αναχαίτιση των πλοίων». «Αναπόφευκτα αυτό θα περιλαμβάνει την κράτηση ατόμων κατά την προετοιμασία για την πρώτη πτήση, η οποία πρόκειται να απογειωθεί στη Ρουάντα σε 10 έως 12 εβδομάδες. Δεν θα ήταν σκόπιμο να σχολιάσουμε περαιτέρω την επιχειρησιακή δραστηριότητα» συμπληρώνει στην ανακοίνωσή του.

Η αστυνομία της Σκωτίας έχει τεθεί σε επιφυλακή λόγω του υψηλού κινδύνου διαδηλώσεων στους δρόμους και των προσπαθειών υπέρ προσφύγων για να εμποδιστούν οι συλλήψεις. Η τοπική κοινότητα εκεί έχει αποτρέψει δύο φορές τις απελάσεις οργανώνοντας μαζικές διαδηλώσεις στη Γλασκώβη, τον Μάιο του 2021, και στο Εδιμβούργο, τον Ιούνιο του 2022.

Και στις δύο περιπτώσεις, εκατοντάδες άνθρωποι περικύκλωσαν οχήματα της μεταναστευτικής υπηρεσίας για να αποτρέψουν την απομάκρυνση των αιτούντων άσυλο, μετά από συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας. Οι αστυνομικοί δεν θα συμμετέχουν στις επιχειρήσεις για τις απελάσεις στη Ρουάντα, αλλά θα συμμετέχουν στον έλεγχο του πλήθους και στην αστυνόμευση της διαδικασίας. 

«Για να κρατήσουμε ανθρώπους ενώ προετοιμαζόμαστε να τους απομακρύνουμε, αυξήσαμε τους χώρους κράτησης σε 2.200» είχε δηλώσει ο Σούνακ πριν ψηφίσει το κατάπτυστο νομοσχέδιο. «Έχουμε 200 εκπαιδευμένους, αφοσιωμένους υπαλλήλους σε ετοιμότητα και αναμονή. Για την άμεση και αποφασιστική αντιμετώπιση τυχόν νομικών υποθέσεων, το δικαστικό σώμα έχει διαθέσει 25 δικαστικές αίθουσες και εντόπισε 150 δικαστές που θα μπορούσαν να παρέχουν περισσότερες από 5.000 ημέρες συνεδρίασης» έλεγε.

Ο Ααμέρ Άνγουορ , δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα τη Γλασκώβη, ο οποίος συμμετείχε σε αντίστοιχες κινητοποιήσεις στο παρελθόν, τόνισε πως οι αρχές και η κυβέρνηση της Σκωτίας θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι όλο είναι νόμιμο κάνοντας λόγο για ένα απαίσιο σχέδιο ώστε να σταλούν οι άνθρωποι 5.000 μίλια μακριά.

Δεκατρείς (!) πυροβολισμοί στη μηχανή ενός πλοιαρίου που μετέφερε πρόσφυγες, ένας πρόσφυγας σοβαρά τραυματισμένος που στη συνέχεια απεβίωσε κι ένας ακόμη τραυματίας, μια υπόθεση που η ελληνική δικαιοσύνη έθεσε στο αρχείο, και μια (ακόμα) καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Μόλις λίγες μέρες πριν, στις 16 Απριλίου 2024, η καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ εναντίον της Ελλάδας για την υπόθεση της Ψερίμου το 2014, έγινε οριστικά αμετάκλητη, καθώς πέρασε η τρίμηνη διορία που είχε η ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει έφεση. Με αυτή την αφορμή, η Refugee Support Aegean (RSA) δημοσίευσε σήμερα την ιστορία των Belal T. και M.A., που ήταν πρόσφυγες στη βάρκα που δέχτηκε τους πυροβολισμούς του λιμενικού, με βάση τις συνεντεύξεις που διενήργησε τόσο με τη σύζυγο του Belal, όσο και με τον ίδιο τον δεύτερο τραυματία και τη σύζυγό του, που ήταν επίσης στη βάρκα.

Αναλυτικά το δημοσίευμα της RSA:

«Για τον Belal, δικαιωθήκαμε στο δικαστήριο, αφού αυτό διαπίστωσε ότι υπήρξε παράβαση. Πολλοί άνθρωποι δεν δικαιώνονται και αυτό δείχνει ότι κάτι πάει λάθος.»
Douaa Alkhatib, τότε σύζυγος του Belal που τραυματίστηκε θανάσιμα από το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα, σε συνέντευξη στην RSA, μετά την απόφαση του ΕΔΔΑ

«Δεν φανταζόμουν ότι ένα άτομο αξίζει όσο μια σφαίρα. Ξέφυγα από τον θάνατο και τον πόλεμο για να αναζητήσω τη ζωή. Έτσι, όταν συνειδητοποίησα ότι αυτό που με περίμενε σε εκείνη τη θάλασσα ήταν μόνο θάνατος, πραγματικά συγκλονίστηκα.»
Μ.Α., υπέστη σοβαρό τραυματισμό στον ώμο μετά από πυροβολισμό από το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα

«Ακόμη και μετά από 10 χρόνια, το περιστατικό εξακολουθεί να μας προκαλεί εφιάλτες.»
N.T., σύζυγος του Μ.Α., που βρισκόταν επίσης στη βάρκα μαζί με την κόρη τους

Δεκατρείς (!) πυροβολισμοί στη μηχανή ενός πλοιαρίου που μετέφερε πρόσφυγες, ένας πρόσφυγας σοβαρά τραυματισμένος που στη συνέχεια απεβίωσε κι ένας ακόμη τραυματίας, μια υπόθεση που η ελληνική δικαιοσύνη έθεσε στο αρχείο, και μια (ακόμα) καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Μόλις λίγες μέρες πριν, στις 16 Απριλίου 2024, η καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ εναντίον της Ελλάδας για την υπόθεση της Ψερίμου το 2014, κατέστη οριστικά αμετάκλητη, καθώς πέρασε η τρίμηνη διορία που είχε η ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει έφεση. Με αυτή την αφορμή, δημοσιεύουμε σήμερα την ιστορία των B.T. και M.A., που ήταν πρόσφυγες στη βάρκα που δέχτηκε τους πυροβολισμούς του λιμενικού.

Ψέριμος, 22 Σεπτεμβρίου 2014.

Δώδεκα πρόσφυγες βρίσκονται μέσα σε μια βάρκα για να περάσουν τα σύνορα από την Τουρκία στην Ελλάδα. Στις 6.45 το πρωί, η βάρκα μπαίνει στον κόλπο της Βασιλικής, βορειοανατολικά του νησιού της Ψερίμου. Εντοπίζεται από σκάφος του ελληνικού λιμενικού, με πλήρωμα δύο ατόμων, που έκανε περιπολία στην περιοχή. Το πλοιάριο φέρεται να μην σταματά μετά την εντολή των λιμενικών. Οι λιμενικοί πυροβολούν συνολικά 20 (!) φορές, ρίχνοντας 7 προειδοποιητικές βολές στον αέρα, και στη συνέχεια, άλλες 13 φορές κατευθείαν στη μηχανή του πλοιαρίου.

Λίγο αργότερα, το λιμενικό έχει ακινητοποιήσει την προσφυγική βάρκα. Ο απολογισμός από την εξαιρετικά δυσανάλογη χρήση βίας από το λιμενικό είναι τραγικός: Ένας πρόσφυγας από τη Συρία, ο Belal Tello, έχει πυροβοληθεί στο κεφάλι, και άλλος ένας έχει πυροβοληθεί σοβαρά στον ώμο.

B.T. – Θανάσιμος τραυματισμός στο κεφάλι: Επαφή «μόνο με τα μάτια»

Ο Belal μεταφέρεται με ελικόπτερο στο νοσοκομείο της Ρόδου, ενώ βρίσκεται σε κώμα με βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση από τον πυροβολισμό. Οι υπόλοιποι πρόσφυγες μεταφέρονται στην Κάλυμνο. Μπαίνει κατευθείαν στην εντατική του νοσοκομείου, διασωληνώνεται, και τους επόμενους μήνες υποβάλλεται σε τουλάχιστον 7 νευροχειρουργικές επεμβάσεις. Η κατάσταση της υγείας του είναι κρίσιμη. Έξι μήνες αργότερα βγαίνει από την εντατική αλλά αναπνέει με τραχειοστομία και τρώει με γαστροστομία, παραμένει κλινήρης, χωρίς να μπορεί να κινηθεί, δεν μιλαει και δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον – παρά μόνο «μπορεί να παρακολουθεί το βλέμμα». Η κατασταση της υγείας του παραμένει επισφαλής και χρήζει συνεχούς και καθημερινής φροντίδας από την οικογένειά του και περαιτέρω αποκατάστασης. Η επαφή του Belal με το περιβάλλον λοιπόν, γίνεται «μόνο με τα μάτια».

Στο μεταξύ, η γυναίκα του με τα δύο ανήλικα παιδιά τους, ηλικίας τότε 3 και 2 ετών, βρίσκονται στη Συρία. Ο Belal Tello ήταν πρόσφυγας που διέφυγε από τη χώρα λόγω της πολιτικής κατάστασης και του εμφυλίου πολέμου, που έθεταν τη ζωή του σε ισχυρό κίνδυνο. Για τον λόγο αυτόν, σκόπευε να αιτηθεί διεθνούς προστασίας στην Ευρώπη. Η οικογένεια του φοβάται ότι ο Belal θα πεθάνει, λόγω της σοβαρότητας του τραυματισμού του, και θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα, να τον δουν και να τον φροντίσουν.

Οι ελληνικές αρχές δεν διευκολύνουν την οικογένεια να επανενωθεί στην Ελλάδα. Το ελληνικό προξενείο του Λιβάνου χορηγεί άδεια εισόδου για λίγες μόνο μέρες στη σύζυγο, ενώ απορρίπτει επανειλημμένα (παρά τις παρεμβάσεις των δικηγόρων) την άδεια εισόδου των παιδιών. Η σύζυγος αναγκάζεται να έρθει μόνη στην Ελλάδα και να αφήσει τα δύο παιδιά της σε συγγενικό πρόσωπο, σε εξαιρετικά επισφαλές περιβάλλον. Η ίδια μας είπε σήμερα για εκείνη την περίοδο:

«Το γεγονός ότι δεν μπόρεσα να πάρω χαρτιά για να έρθω στην Ελλάδα είναι αυτό που έχει επηρεάσει περισσότερο εμένα και τα παιδιά μου. Ήμουν υποχρεωμένη να ταξιδεύω μόνη, χωρίς αυτά, για πολύ καιρό. Αυτό τα τραυμάτισε – είχαν χάσει τον πατέρα τους, δεν ήξεραν πού ήταν και μετά από αυτό, έχασαν και τη μητέρα τους. Δεν ήξεραν πού βρισκόμουν, πίστευαν ότι τους είχα αφήσει και αυτό μας έχει επηρεάσει πολύ. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο γιος μου, που ήταν πολύ μικρός, 4 ετών, αρνιόταν να μου μιλήσει, νομίζοντας ότι τον είχα αφήσει σαν τον πατέρα του. Είχε δει τον πατέρα του να ταξιδεύει και μετά να χάνεται, και μετά με είδε να ταξιδεύω και σκέφτηκε ότι θα τον άφηνα κι εγώ.

Αν οι αρχές μας είχαν δώσει έγγραφα, θα είχα ταξιδέψει με τα παιδιά μου, θα ήμασταν μαζί, θα αλληλοβοηθιόμασταν. Αυτό θα ήταν πολύ πιο εύκολο συναισθηματικά και τα παιδιά θα ένιωθαν ασφαλή, τουλάχιστον μαζί μου. Αλλά δεν έγινε έτσι, και αυτή ήταν η πιο δύσκολη περίοδος στη ζωή μου. Επίσης, τα παιδιά δεν μπόρεσαν να δουν τον πατέρα τους πριν πεθάνει. Κατά τη γνώμη μου, η ελληνική κυβέρνηση πυροβόλησε τον άντρα μου. Το πρώτο τους έγκλημα είναι ότι πυροβόλησαν τον άντρα μου και το δεύτερο είναι ότι απαγόρευσαν στα παιδιά μου να έρθουν και έμεινα μόνη. 9 χρόνια μετά την υπόθεση, η κόρη μου εξακολουθεί να φοβάται ότι θα με χάσει».

Ο Belal βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία να επιμεληθεί τις υποθέσεις του και έχει ανάγκη διαρκούς προστασίας και 24ωρης φροντίδας, ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφθούν από το σύστημα υγείας στην Ελλάδα χωρίς τη συνδρομή της οικογένειάς του. Η κατάστασή του είναι αδιέξοδη.

Κατόπιν αίτησης της συζύγου του, τίθεται σε δικαστική συμπαράσταση καθώς βρίσκεται, φυσικά, σε μόνιμη αδυναμία να επιμεληθεί τις υποθέσεις του, και ορίζεται ως δικαστικός συμπαραστάτης ο αδερφός του, κάτοικος ΕΕ. Υποβάλλεται, δια του δικαστικού συμπαραστάτη του, αίτημα ασύλου για λογαριασμό του, και στη συνέχεια αίτημα επανένωσης (Δουβλίνο ΙΙ) με την οικογένειά του που στο μεταξύ βρίσκεται στη Σουηδία. Στο πλαίσιο της διαδικασίας οικογενειακής επανένωσης και μέσα σε έναν γραφειοκρατικό λαβύρινθο, μεταφέρεται τελικά στη Σουηδία με μια πρωτοφανή και κοστοβόρα διαδικασία μεταφοράς, συνοδεία ιατρού και νοσηλευτή. Τα έξοδα της παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής σε όλα τα στάδια της διαδικασίας καθώς και της μεταφοράς καλύπτονται από το γερμανικό ίδρυμα PRO ASYL.

Η μεταφορά αυτή λαμβάνει χώρα στις 20 Αυγούστου 2015 και ο Belal εντάσσεται στη Μονάδα Νευρο-Αποκατάστασης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Karolinska της Στοκχόλμης. Σύμφωνα με ιατρική βεβαίωση του νοσοκομείου στις 19 Νοεμβρίου 2015, είχε πρακτικά πλήρη έλλειψη συνείδησης. Παραμένει εκεί μέχρι τον θάνατο του λίγους μήνες αργότερα, στις 17 Δεκεμβρίου 2015.

M.A. Μόνιμη αναπηρία στο χέρι

Ο Μ.Α. βρισκόταν στην ίδια βάρκα με τη γυναίκα και την κόρη του, και δέχτηκε επίσης πυροβολισμό στον ώμο που τον τραυμάτισε σοβαρά. Σήμερα, αντιμετωπίζει πλέον μόνιμο πρόβλημα κινητικότητας στο ένα χέρι. Μιλήσαμε ξανά μαζί του και μας είπε για το περιστατικό:

«Δεν περίμενα τέτοια μεταχείριση όταν διέφυγα από τον πόλεμο στη Συρία προς την ευρωπαϊκή επικράτεια, που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν φανταζόμουν ότι ένα άτομο αξίζει όσο μια σφαίρα. Αυτό είναι πολύ σοκαριστικό για μένα. Ξέφυγα από τον θάνατο και τον πόλεμο για να αναζητήσω τη ζωή. Έτσι, η συνειδητοποίηση ότι αυτό που με περίμενε σε εκείνη τη θάλασσα ήταν μόνο θάνατος ήταν πραγματικά συγκλονιστική. Κάτι τέτοιο είναι πραγματικά λυπηρό και ήταν πολύ σκληρό ότι το λιμενικό αντιμετωπίζει ανθρώπους και πρόσφυγες με τέτοιο τρόπο. Ήταν πολύ ξεκάθαρο στο λιμενικό ότι στη βάρκα υπήρχαν μόνο άοπλοι και αβοήθητοι άνθρωποι που απλώς προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και να βρουν κάπου ασφάλεια. Αυτό τους ήταν πολύ προφανές. Ήμουν με τη σύζυγό μου και την κόρη μου μαζί με άλλους και, δυστυχώς, συγκλονιστήκαμε πραγματικά όταν είδαμε έναν άντρα να πυροβολείται στο κεφάλι. Το πρόσωπό του ήταν γεμάτο αίμα. Τα δυσάρεστα αυτά γεγονότα έγιναν πολύ γρήγορα, ήταν τρελά και τρομακτικά».

Η γυναίκα του Μ.Α., N.T., μας είπε από την πλευρά της:

«Εγώ και η κόρη μου ήμασταν επίσης σε αυτή τη βάρκα μαζί με τον σύζυγό μου. Έτσι, το περιστατικό δεν επηρέασε μόνο αυτόν, έχει επηρεάσει ολόκληρη την οικογένεια. Η κατάσταση και το περιστατικό ήταν τρομερή και τρομακτική. Ακόμη και μετά από 10 χρόνια, εξακολουθεί να μας προκαλεί εφιάλτες.»

Για τη σημερινή κατάσταση της υγείας του, ο Μ.Α. μας είπε:

«Κάποιες φορές, δεν μπορώ να πιστέψω ότι ένα τέτοιο απαίσιο γεγονός μου συνέβη στ’ αλήθεια, αλλά αρκεί να κοιτάξω τον ώμο μου για να συνειδητοποιήσω ότι ήταν εντελώς πραγματικό. Αυτό το περιστατικό δεν άλλαξε απλώς τη ζωή μου, κόντεψα να χάσω τη ζωή μου. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχω μια μόνιμη αναπηρία στη ζωή μου. Μετά από πολύωρες διαβουλεύσεις και πολλές επισκέψεις σε ιατρικά κέντρα, οι γιατροί μου επιβεβαίωσαν ότι δεν μπορούσα να βάλω τεχνητή άρθρωση, αφού η σφαίρα όχι μόνο είχε συνθλίψει την κεφαλή του οστού, αλλά κατέστρεψε και όλους τους μύες που μπορούσαν να το υποστηρίξουν και να το κινήσουν. Έτσι, δυστυχώς, η περίπτωσή μου δεν θεραπεύεται και έχω χάσει την κίνηση του αριστερού μου χεριού για πάντα. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, μερικές φορές νιώθω ότι το αριστερό μου χέρι είναι πιο κρύο από το υπόλοιπο σώμα μου και δεν το νιώθω καθόλου. Όλοι και όλες ξέρουμε ότι το να έχεις δύο χέρια δεν είναι σαν να έχεις ένα.

Αυτή η κατάσταση που προκλήθηκε από τον τραυματισμό, με κάνει να νιώθω αβοήθητος, τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά, και έχει επηρεάσει απίστευτα τη ζωή μου. Καθώς δεν μπορώ να κινηθώ όπως θέλω, δεν μπορώ ούτε να κοιμηθώ στην αριστερή μου πλευρά, δεν μπορώ να κάνω ντους ή να φορέσω τα ρούχα μου μόνος μου. Πρέπει να βασιστώ σε κάποιον να με βοηθήσει, κάτι που είναι επίσης δύσκολο για μένα. Επιπλέον, δεν μπορώ να κολυμπήσω, να οδηγήσω ποδήλατο ή να αθληθώ! Δεν μπορώ να οδηγήσω ούτε αυτοκίνητο χωρίς ένα ειδικό εργαλείο που μου επιτρέπει να το ελέγχω, που είναι πολύ άβολο. Όλες αυτές οι αναπηρίες είναι επιβεβαιωμένες από ιατρικές αναφορές. Ακόμα και σε αυτές τις λίγες καλές στιγμές που περνάω χρόνο με τα εγγόνια μου, δεν μπορώ να τα σηκώσω ή να παίξω μαζί τους όπως θέλω. Δυστυχώς, αυτό είναι μόνιμο, χωρίς να αναφέρουμε τον τρόπο που φαίνεται ο ώμος μου, που είναι πραγματικά άσχημος για τους ανθρώπους που με κοιτάζουν. Πρέπει πάντα να φοράω μακριά πουκάμισα και βαριά εσώρουχα για να κρύβω τον παραμορφωμένο μου ώμο, ώστε να φαίνεται φυσιολογικός. Επειδή για να το πούμε σύντομα και όπως είναι ακριβώς: έχω μόνο μισό ώμο!».

Ο Μ.Α. δέχτηκε πυροβολισμό στον ώμο που τον τραυμάτισε σοβαρά. Σήμερα, αντιμετωπίζει πλέον μόνιμο πρόβλημα κινητικότητας στο ένα χέρι

Η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) που εκπροσωπεί τον Μ.Α., είχε καταθέσει εκ μέρους του αίτημα αποζημίωσης για τον μόνιμο τραυματισμό του ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου. Σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, το αίτημα αυτό απορρίφθηκε. Αναμένεται η απόφαση επί της έφεσης που ασκήθηκε.

Δικαστική διερεύνηση: Υπόθεση στο αρχείο στην ελληνική δικαιοσύνη – Προσφυγή στο ΕΔΔΑ

«Είναι πολύ σημαντικό για εμάς που κερδίσαμε, γιατί, πρώτα απ’ όλα, αποδόθηκε δικαιοσύνη για εμένα και τα παιδιά μου, αλλά και για τον σύζυγό μου που πέθανε, τον Belal, που πυροβολήθηκε. Δεύτερον, αυτό αποδεικνύει ότι υπήρξε βία όχι μόνο εναντίον αυτού του ανθρώπου, αλλά εναντίον πολλών ανθρώπων. Για τον Belal, δικαιωθήκαμε στο δικαστήριο, αφού αυτό διαπίστωσε ότι υπήρξε παράβαση. Πολλοί άνθρωποι δεν δικαιώνονται και αυτό είναι δείκτης ότι κάτι πάει λάθος».
Douaa Alkhatib, τότε σύζυγος του Belal, σε συνέντευξη στην RSA, μετά την απόφαση του ΕΔΔΑ

Στις 23 Δεκεμβρίου 2014 ο εισαγγελέας του Ναυτοδικείου Πειραιά διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας για την ενδεχόμενη ποινική ευθύνη των λιμενικών που εμπλέκονται στο εν λόγω περιστατικό. Διενεργήθηκε πειθαρχική έρευνα (ΕΔΕ) η οποία, με πόρισμά της, κατέληξε ότι οι λιμενικοί δεν είχαν καμία ευθύνη. Με βάση το πόρισμα αυτό, στις 30 Ιουνίου 2015, ο Εισαγγελέας του Ναυτοδικείου ανακοινώνει ότι δεν θα ασκηθεί ποινική δίωξη κατά των εμπλεκόμενων λιμενικών και θέτει την υπόθεση στο αρχείο. Ετσι, η υπόθεση δεν έφτασε ποτέ να δικαστεί ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης για το ζήτημα αυτό.

Στις 28 Δεκεμβρίου 2015, μετά την αρχειοθέτηση της υπόθεσης, η οικογένεια του Belal Tello κατέθεσε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ. Το ΕΔΔΑ στις 16 Ιανουαρίου 2024, δέκα χρόνια μετά το περιστατικό, εξέδωσε την απόφαση Alkhatib and others v. Greece, No 3566/16 με την οποία καταδίκασε την Ελλάδα αφενός για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή εξαιτίας του θανάσιμου τραυματισμού του Belal, και αφετέρου για αναποτελεσματική διερεύνηση του περιστατικού από την πλευρά των ελληνικών αρχών. Τη νομική εκπροσώπηση της υπόθεσης έχουν αναλάβει δικηγόροι εκ μέρους της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και του Ιδρύματος PRO ASYL.

Σε ό,τι αφορά την παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή (άρθρο 2 της ΕΣΔΑ), στην απόφαση περιλαμβάνονται:

• Η «εξαιρετικά επικίνδυνη» και «ξεκάθαρα δυσανάλογη» χρήση βίας, με τη ρίψη 13 βολών κατευθείαν στη μηχανή του σκάφους. Το δικαστήριο διαπιστώνει ότι η χρήση αυτή βίας ήταν «δυνητικά θανατηφόρα» αφού οδήγησε, τελικά, στον θάνατο του Belal.
• Η έλλειψη θέσπισης σαφών κανόνων για την οπλοχρησία στις επιχειρήσεις του Λιμενικού, καθώς οι λιμενικοί επικαλέστηκαν αδημοσίευτους, παρωχημένους και ανεπαρκείς “κανόνες εμπλοκής” του 1992 για τη χρήση όπλων κατά της προσφυγικής βάρκας. Ταυτόχρονα, όχι μόνο δεν έγινε χρήση του Κανονισμού του 2004 για την επιτρεπόμενη χρήση βίας από το λιμενικό (Απόφαση 1141.1/04/2004, Κύρωση του Κανονισμού οπλοκατοχής, οπλοφορίας και οπλοχρησίας προσωπικού Λιμενικού Σώματος, ΦΕΚ 663/Β/ 07.05.2004), αλλά επίσης οι λιμενικοί, μέσα από τις καταθέσεις τους, φάνηκε να μην γνωρίζουν καν τον Κανονισμό αυτόν, πόσο μάλλον να ενεργήσουν βάση αυτού. Ως αποτέλεσμα, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν πληρούται η απαίτηση της ύπαρξης ενός νομικού πλαισίου που να παρέχει επαρκείς και αποτελεσματικές εγγυήσεις κατά της αυθαιρεσίας και της χρήσης βίας, αναγκαίες για μια δημοκρατική κοινωνία.
• Η έλλειψη επαρκούς σχεδιασμού και προετοιμασίας για τη συγκεκριμένη επιχείρηση του Λιμενικού, η οποία περιλαμβάνει και το γεγονός ότι οι λιμενικοί δεν διαπίστωσαν πέραν κάθε αμφιβολίας και «παρά τις πολύ ισχυρές αποδείξεις» περί του αντιθέτου, ότι δεν υπήρχαν επιβάτες στην προσφυγική βάρκα πριν πυροβολήσουν στη μηχανή του και δεν λειτούργησαν με στόχο να ελαχιστοποιήσουν τη θανάσιμη χρήση βίας και τους πιθανούς κινδύνους στις ζωές των επιβατών.

Σε ό,τι αφορά την αναποτελεσματική διερεύνηση του περιστατικού από την πλευρά των ελληνικών αρχών, συμπεριλαμβάνονται στην απόφαση του Δικαστηρίου τα εξής:

• Η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο ενόψη της ελληνικής δικαιοσύνης, ενώ το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο εισαγγελέας «δεν είχε τεκμηριώσει επαρκώς» το συμπέρασμά του, καθώς αυτό δεν προέκυψε από πλήρη διερεύνηση του περιστατικού.
• Οι καταθέσεις των 10 μαρτύρων, επίσης προσφύγων, ήταν πανομοιότυπες, περιλαμβάνοντας «πρακτικά στερεοτυπικές απαντήσεις». Επιπλέον, οι δύο τραυματίες πρόσφυγες ή συγγενείς τους δεν κλήθηκαν ποτέ να καταθέσουν.
• Διάφορα μέτρα για την αποτελεσματική και σε βάθος διερεύνηση δεν ελήφθησαν ποτέ, όπως ιατροδικαστική έκθεση για τον τραυματισμό του Belal, βαλλιστική έκθεση για την τροχιά των βολών, συμπεριλαμβανομένης εκείνης που είχε χτυπήσει τον Belal, λεπτομερής έκθεση εμπειρογνωμόνων και για τα δύο σκάφη, για να διαπιστωθεί αν υπήρχε πραγματικός και άμεσος κίνδυνος για το πλήρωμα του λιμενικού.
• Ο εισαγγελέας δεν έλαβε υπόψη του την απόφαση του Κακουργιοδικείου Ρόδου της 15ης Μαΐου 2015, η οποία είχε αθωώσει τον οδηγό του μηχανοκίνητου πλοιαρίου από τις κατηγορίες για απόπειρα πρόκλησης ναυαγίου και κίνδυνο ανθρώπινης ζωής, εκθέτοντας άλλα άτομα σε κίνδυνο για τη ζωή τους και σοβαρή σωματική βλάβη.

Με βάση τα παραπάνω, το Δικαστήριο συμπέρανε ότι «η διερεύνηση που διεξήχθη από τις εθνικές αρχές περιείχε πολυάριθμες ελλείψεις που είχαν ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων αδυναμιών, την απώλεια αποδεικτικών στοιχείων και οι οποίες κατέστησαν τη διερεύνηση ακατάλληλη».

Το Δικαστήριο, με την απόφασή του αυτή που ήρθε με σοβαρή καθυστέρηση δέκα ετών, διέταξε την Ελλάδα να πληρώσει αποζημίωση 80,000 ευρώ στην οικογένεια του Belal Tello, για ηθική βλάβη.

Η τότε σύζυγος του Belal, Douaa Alkhatib, που έκανε την προσφυγή, μας είπε μετά την απόφαση:

«Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά μας να ξέρουν τι συνέβη στον πατέρα τους και ποιο ήταν το πρόβλημα, ποιοι ήταν οι ένοχοι. Αυτή είναι μια κάποια αποζημίωση για όσα έχασαν. Φυσικά, αυτό δεν μας αποζημιώνει πλήρως. Αυτή η απόφαση δεν φέρνει πίσω τον πατέρα τους, αλλά τουλάχιστον τώρα ξέρουν τι συνέβη. Αποδείξαμε ότι η έρευνα από τις αρχές ήταν ανεπαρκής και ότι απλώς κατασκεύαζαν ιστορίες για τον Belal».

Μετά την απόφαση του ΕΔΔΑ, ο Μ.Α., ο οποίος ακόμα αναμένει την απόφαση του Εφετείου σχετικά με την αποζημίωσή του, μας είπε:

«Αν και η απόφαση του δικαστηρίου απέδωσε μια κάποια δικαιοσύνη στην άλλη οικογένεια, ας συμφωνήσουμε ότι, δυστυχώς, τίποτα δεν μπορεί να αποζημιώσει για την απώλεια ζωής. Ο Belal άφησε πίσω του, δυστυχώς, τα μικρά του παιδιά, και μια διαλυμένη οικογένεια. Το ποσό της αποζημίωσης ήταν πολύ μικρό και δεν αντικαθιστά πραγματικά το γεγονός ότι χάθηκε η ζωή ενός ατόμου. Ελπίζω τουλάχιστον να είναι δίκαιοι απέναντί μου. Ελπίζω ότι, τουλάχιστον, αυτός που πήρε αυτή την απερίσκεπτη απόφαση και πυροβόλησε αυτές τις σφαίρες, θα τιμωρηθεί δίκαια γιατί επηρέασε αρνητικά τη ζωή μου για τα καλά και με έκανε να υποφέρω όλο αυτό το διάστημα για το τίποτα. Δεν κάναμε τίποτα σε αυτούς τους ανθρώπους για να πάρουμε μια τέτοια σκληρή απάντηση. Ελπίζουμε λοιπόν ότι η τιμωρία θα είναι δίκαιη».

Πόσα «μεμονωμένα περιστατικά» συνιστούν ένα συστημικό πρόβλημα;

Αναμφισβήτητα, η ιστορία αυτή συνιστά μια εξαιρετικά τραγική περίπτωση, που οδήγησε στον θάνατο του Belal Tello, και τον σοβαρό τραυματισμό του Μ.Α.. Οδήγησε επίσης σε μια αβάσταχτη περιπέτεια της οικογένειας του Belal, τόσο όσο ο άνθρωπός τους βρισκόταν στην Ελλάδα σε κωματώδη κατάσταση για έναν χρόνο, όσο φυσικά και μετά τον θάνατό του που επήλθε λόγω του αρχικού τραυματισμού του. Το βαθύ τραύμα της οικογένειας, όχι μόνο δεν έτυχε καμίας υποστήριξης από την πλευρά των ελληνικών αρχών, που έφεραν και την αποκλειστική ευθύνη για τον θανάσιμο τραυματισμό του Belal, αλλά αντίθετα, επιβαρύνθηκε από έναν γραφειοκρατικό λαβύρινθο και διαρκή προβλήματα σε κάθε βήμα, ακόμα και στην άφιξη της οικογένειας στην Ελλάδα.

Ωστόσο, ταυτόχρονα, η ιστορία αυτή δυστυχώς δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση «ένα τραγικό, μεμονωμένο περιστατικό». Σε πολλές πλευρές της, επιβεβαιώνει ένα επικίνδυνο μοτίβο από την πλευρά των ελληνικών αρχών, που οδηγεί σε παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων και, σε πολλές περιπτώσεις, στον θάνατο. Η υπόθεση αυτή καταδεικνύει για άλλη μία φορά τις αυθαίρετες πρακτικές και τις καταγεγραμμένες συστημικές ελλείψεις στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των επιχειρήσεων του Λιμενικού κατά την παράτυπη είσοδο προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται ως προτεραιότητα η ασφάλεια των επιβαινόντων μεταφερόμενων ατόμων κατά τα στάδια της κλιμάκωσης των θαλάσσιων επιχειρήσεων. Επιπλέον, η υπόθεση αυτή καταδεικνύει περαιτέρω τη μη αποτελεσματική και σε βάθος διερεύνηση των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη θάλασσα από τις δικαστικές αρχές και τη μη αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων εγχώριων ένδικων μέσων σχετικά με παραβιάσεις ειδικά των άρθρων 2 και 3 της ΕΣΔΑ (δείτε αναλυτικότερα την πρόσθετη παρέμβαση από τις ECCHR, PRO ASYL & RSA το 2022 και την ετήσια έκθεση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα το 2023).

Η συγκεκριμένη υπόθεση δεν έφτασε καν σε δίκη στα ελληνικά δικαστήρια – τέθηκε στο αρχείο από τον Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την απόφαση του ΕΔΔΑ, μια σειρά κρίσιμων αποδείξεων, δε συλλέχθηκαν καθόλου ή συλλέχθηκαν ανεπαρκώς, ενώ οι μαρτυρίες των ανθρώπων παρουσιάστηκαν πανομοιότυπες ή δεν ελήφθησαν. Μια σειρά άλλων υποθέσεων παρουσιάζουν αντίστοιχα μοτίβα.

Πιο εμβληματική από ανάλογες υποθέσεις ήταν αυτή του ναυαγίου στο Φαρμακονήσι, που έλαβε χώρα στις 20 Ιανουαρίου 2014, και για το οποίο η Ελλάδα επίσης καταδικάστηκε από το ΕΔΔΑ, με απόφασή του στις 7 Ιουλίου 2022 (υπόθεση Safi κατά Ελλάδας). Το ναυάγιο συνέβη κατά τη διάρκεια επιχείρησης του ελληνικού λιμενικού σώματος, μιας προσπάθειας επαναπροώθησης σύμφωνα με τους επιζώντες, η οποία οδήγησε στον θάνατο 11 ανθρώπων (8 παιδιών και 3 γυναικών), συμπεριλαμβανομένων των συζύγων και των παιδιών των επιζώντων, όλων προσφύγων από το Αφγανιστάν. Στην Ελλάδα, η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης επίσης τέθηκε στο αρχείο πολύ σύντομα. Η καταδίκη του ΕΔΔΑ αφορούσε και πάλι την παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα στη ζωή), καθώς και του άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης). Πρόκειται για ακόμα μια υπόθεση όπου το Δικαστήριο συμπεριλαμβάνει στην απόφασή του την έλλειψη ενδελεχούς και αποτελεσματικής έρευνας από τις ελληνικές αρχές.

Μετά τη συγκεκριμένη απόφαση του Δικαστηρίου για το περιστατικό στο Φαρμακονήσι και για την εκτέλεσή της, το Συμβούλιο της Ευρώπης δέχτηκε έντονες πιέσεις για τον έλεγχο των συστημικών κενών στις επιχειρήσεις του Λιμενικού Σώματος και τη διερεύνηση των ποινικών ευθυνών του. Η υπόθεση αυτή όμως, αν και εμβληματική, δεν είναι σε καμία περίπτωση η μόνη. Την τελευταία δεκαετία, η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και η PRO ASYL έχουν εκπροσωπήσει πρόσφυγες που καταγγέλλουν ανάλογες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους στο πλαίσιο επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος, συμπεριλαμβάνοντας και επιχειρήσεις άτυπων αναγκαστικών επιστροφών (επαναπροωθήσεων /pushbacks). Μετά και την παρούσα απόφαση για την Ψέριμο, τρεις από αυτές εκκρεμούν ακόμα ενώπιον του ΕΔΔΑ: Almukhlas κατά Ελλάδας (υπόθεση Σύμης), Alnassar κατά Ελλάδας (υπόθεση Ρόδου) και F.M. κατά Ελλάδας (υπόθεση Αγαθονησίου).

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και η PRO ASYL καταθέσαμε ένα σχετικό υπόμνημα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εκτέλεσης της απόφασης για το Φαρμακονήσι, με βάση έναν ενδεικτικό κατάλογο υποθέσεων που εκπροσωπούμε. Οι υποθέσεις σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απορρέουν από πλημμέλειες και καθυστερήσεις σε επιχειρήσεις διάσωσης, επιχειρήσεις σύλληψης κατά τη διάρκεια επιχειρούμενων άτυπων αναγκαστικών επιστροφών (επαναπροωθήσεων /push backs), μεταχείριση επιζώντων ναυαγίων και μη καταγραφή αγνοουμένων.

Στην πραγματικότητα, είναι χιλιάδες οι προσφυγές και εκατοντάδες οι καταδίκες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στο σύνολο των αποφάσεων του ΕΔΔΑ για την Ελλάδα μέχρι τον Ιανουάριο 2023, όπως φαίνεται και από την έκθεσή του Δικαστηρίου «ΕΣΔΑ και Ελλάδα: Γεγονότα και Αριθμοί», οι 969 αποφάσεις από τις 1,082 υποθέσεις που τελικά εκδικάστηκαν στο Δικαστήριο, ήταν καταδικαστικές για την Ελλάδα, εντοπίζοντας τουλάχιστον μια παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με βάση την ΕΣΔΑ. Από τις αποφάσεις αυτές, άνω του 10% αφορά παραβιάσεις: του άρθρου 2 (προστασία του δικαιώματος στη ζωή) σε ποσοστό 0,98% και του αρ. 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) της ΕΣΔΑ σε ποσοστό 9,70%.

Στα ελληνικά σύνορα, οι ζωές των ανθρώπων βρίσκονται σε κίνδυνο, ως συνέπεια των συστηματικών πρακτικών αποτροπής, της απουσίας νόμιμων και ασφαλών διόδων για όσους και όσες θέλουν να αιτηθούν άσυλο και των διαρκών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για πρακτικές που πρέπει να τερματιστούν δίνοντας απόλυτη προτεραιότητα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής.

Στην υπόθεση της Ψερίμου, ο Belal Tello, ένας εκ των τραυματιών, τελικά οδηγήθηκε στον θάνατο ως αποτέλεσμα της βάναυσης και παράνομης επιχείρησης του ελληνικού λιμενικού, και η οικογένειά του υπέστη την τραγική απώλεια του αγαπημένου τους προσώπου, ενώ ο Μ.Α., έτερος τραυματίας, ζει πλέον με μόνιμα κινητικά προβλήματα στο χέρι. Η δικαίωση της οικογένειας του Belal από το ΕΔΔΑ δεν αναπληρώνει φυσικά τον θάνατο και το τραύμα, δίνει όμως ένα μήνυμα, μίας έστω καθυστερημένα, δικαιοσύνης. Αυτή η απόδοση δικαιοσύνης θα έπρεπε να είναι συστατικό στοιχείο ενός κράτους δικαίου σύμφωνα με τις αξίες της δημοκρατίας και τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Την Κυριακή 21/4, 11 π.μ. στην αίθουσα του Δίδυμου Οθωμανικού Λουτρού, στο Μουσείο Τσιτσάνη

Εκδήλωση – συζήτηση διοργανώνει η Φυλική Αταξία, Φεμινιστική Ομάδα Τρικάλων με θέμα : «Η Ακροδεξιά και η Εκκλησία απέναντι σε θηλυκότητες, ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και μετανάστριες-ες»

Θα συζητήσουν η Έλενα-Όλγα Χρηστίδη, ο Κωνσταντίνος Πουλής και η Ιλιρίντα Μουσαράι.

Θεματικές:

• Πώς η Ακροδεξιά και η Εκκλησία επηρεάζουν τη νομοθεσία

• Πώς διαμορφώνουν το δημόσιο λόγο

• Πώς τροφοδοτούν τη ρατσιστική βία

Την αποφυλάκιση των αυτόκλητων «σερίφηδων» του Έβρου που το καλοκαίρι αιχμαλώτισαν μετανάστες στη διάρκεια των πυρκαγιών, ζητά η Εισαγγελέας.

Όπως μεταδίδει το voria.gr, η αντεισαγγελέας Αλεξανδρούπολης προτείνει στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών την αποφυλάκιση των τριών προσωρινά κρατούμενων, αποκαλούμενων «σερίφηδων» του Έβρου, οι οποίοι κατηγορούνται για μία σειρά από αδικήματα όταν τον περσινό Αύγουστο φυλάκισαν 13 μετανάστες και πρόσφυγες σε ένα τρέιλερ – κλουβί που περιέφεραν σε δασικές περιοχές της Αλεξανδρούπολης ανεβάζοντας και σχετικά βίντεο στο facebook και υποδεικνύοντάς τους σαν «εμπρηστές του δάσους».

Στην πρότασή της προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών ζήτησε την παραπομπή τους σε δίκη για όσα υπέστησαν οι άτυχοι μετανάστες που έπεσαν στα χέρια τους. Ζητώντας να αντικατασταθεί η προσωρινή τους κράτηση με περιοριστικούς όρους, όπως άλλωστε είχε πράξει μετά τη σύλληψή τους αφού απολογήθηκαν, αφιερώνει ένα μεγάλο τμήμα της πρότασής της στην ανάλυση των επιχειρημάτων της για την αποφυλάκιση των τριών κατηγορουμένων μέχρι τη δίκη. Πηγή: www.rosa.gr

ΜΑΡΙΑ ΛΟΥΚΑ

Oι επιζώντες του ναυαγίου στη Πύλο και οι συγγενείς των θυμάτων δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουν – Οι ζωές τους σημαδεύτηκαν από αυτό το γεγονός. Το NEWS 24/7 μίλησε με έναν διασωθέντα: Η μαρτυρία του έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα κι είναι κρίσιμο να ακούγεται.

Οχτώ μήνες μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου με τους/τις εκατοντάδες νεκρούς/ες και τις εύλογες αιτιάσεις για τους χειρισμούς του Λιμενικού, το ελληνικό κράτος έχει ξεκάθαρα επιλέξει τη στρατηγική της λήθης. Δεν αναμοχλεύει το θέμα, δεν το συζητά, δεν κινεί ουσιαστικές διαδικασίες, δεν αναζητά, ούτε αποσαφηνίζει το τι συνέβη και φτάσαμε σε μια τέτοια ανείπωτη τραγωδία. Προφανώς η λήθη είναι βολική για να σκεπάσει τις ευθύνες, οι οποίες έχουν καταδειχθεί από πλήθος στοιχείων και μαρτυριών. Η λήθη παράλληλα είναι διαβρωτική για την ίδια την κοινωνία, για τη συνείδηση της, για την εξοικείωση της με τη φρίκη και την ανεκτικότητα απέναντι στη βαναυσότητα. Δε μπορούν όμως όλοι και όλες να ξεχάσουν. Πρώτα και κύρια δεν μπορούν να ξεχάσουν οι επιζώντες του ναυαγίου και οι συγγενείς των θυμάτων. Οι ζωές τους σημαδεύτηκαν από αυτό το γεγονός. Δεν θα είναι ποτέ ξανά οι ίδιες. Ο δικός τους λόγος έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα και είναι κρίσιμο να ακούγεται και να του αποδίδεται η δέουσα προσοχή. 

Ο Χ. είναι ένας από τους 104 επιζώντες του ναυαγίου και ένας εκ των 47 μηνυτών. Με την επίγνωση της επωδυνότητας που έχει η διήγηση του τραυματικού συμβάντος, αποφάσισε να μιλήσει για όσα πέρασε και για τη σημερινή του κατάσταση, ακριβώς για να υπενθυμίσει την ανοιχτή εκκρεμότητα της Πολιτείας με το κράτος δικαίου. 

«Κατάγομαι από την Αίγυπτο. Ήθελα να πάω στην Ευρώπη και γι’ αυτό έδωσα 3500 ευρώ σε διακινητή για να με βοηθήσει να ταξιδέψω. Μας πήγαν στη Λιβύη. Όταν φτάσαμε ήρθε μια παραστρατιωτική ομάδα με όπλα, μας έκλεψαν όλα τα πράγματα κι έφυγαν. Μετά μείναμε για 10 μέρες σε μια αποθήκη. Ήταν οι πιο μαύρες μέρες της ζωής μου. Τώρα που το σκέφτομαι, συνειδητοποιώ πως από την αρχή μέχρι το τέλος ήταν ένα ταξίδι θανάτου. Μας πήρε ένα φορτηγό και μας οδήγησε στην έρημο, τρέχαμε μισή ώρα και φτάσαμε στη θάλασσα. Εκεί ήταν συγκεντρωμένος πολύς κόσμος, υπήρχαν δύο μικρές βάρκες έξω που μετέφεραν τους ανθρώπους στο αλιευτικό. Όποιος αντιδρούσε και δεν ήθελε να ανέβει, τον απειλούσαν πως θα τον σκοτώσουν. Μέσα στο πλοίο μας έβαλαν σε συγκεκριμένες θέσεις. Εμένα με πήγαν στα ψυγεία, στο κάτω επίπεδο. Έμεινα εκεί πέντε μέρες και βγήκα μόνο την τελευταία μέρα πριν το ναυάγιο»

ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΤΟ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ, ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΩ ΠΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΘΑΝΑΤΟΥ.

Ο χώρος που κάναμε τη συνέντευξη ήταν ένα μικρό γραφείο. Ο Χ. μου είπε πως τα ψυγεία, εκεί που βρίσκονταν με πολλά ακόμα άτομα, είχαν λίγο μεγαλύτερη έκταση. Και κάποια στιγμή μάζεψε τα πόδια του στο σώμα τους σχηματίζοντας μια στάση ερωτηματικού για να δείξει σε ποια στάση χρειάστηκε να περάσει εκείνες τις πέντε μέρες.

«Δε μπορούσαμε καν να απλώσουμε τα πόδια μας. Υπήρχαν μόνο δύο μικρές τρύπες πάνω απ’ όπου έμπαινε αέρας. Υπολογίζω ότι ήμασταν περίπου 350 άτομα εκεί κάτω, οι περισσότεροι Πακιστανοί. Ήταν μια συνθήκη πραγματικής ασφυξίας. Εννοείται πως την ανάγκη μας την κάναμε σ’ ένα μπουκάλι και το αφήναμε δίπλα μας. Την πρώτη μέρα είχε λίγο νερό, μετά τελείωσε. Έφεραν νερό από τη δεξαμενή του κινητήρα που δεν ήταν ούτε για να πλύνεις τα πόδια σου, εμείς αναγκαστικά βάζαμε τη μπλούζα μας και πίναμε. 

Ξεκίνησε ο κόσμος να λιποθυμάει, εγώ δεν άντεχα καθόλου. Με βοήθησαν κάποια άτομα με τα χέρια τους να φτάσω την τρύπα και να βγω έξω. Δεν υπήρχε πλέον ούτε φαγητό, ούτε νερό, έβγαζα τη μπλούζα μου, την έβαζα στη θάλασσα, την άπλωνα στο κεφάλι μου και έβρεχα το στόμα μου. Εκείνη την ημέρα πέθαναν δυο άτομα, ένας Πακιστανός κι ένας Αιγύπτιος και τους ανεβάσαμε στο δωμάτιο του καπετάνιου, άλλοι ήταν λιπόθυμοι. Έκλαιγα όλη μέρα. Ο κόσμος δεν άντεχε πια κι αποφασίσαμε να ζητήσουμε βοήθεια. 

Ο καπετάνιος έστειλε σήμα για βοήθεια τις πρώτες πρωινές ώρες. Μετά από 2-3 ώρες είδαμε το ελικόπτερο που τράβαγε φωτογραφίες και αναθαρρήσαμε, σκεφτήκαμε ότι μας εντόπισαν και θα μας σώσουν. Γνώριζαν δηλαδή τη θέση μας γιατί το πλοίο κινούνταν ελάχιστα. Περιμέναμε αλλά τίποτα. Ξανακαλέσαμε για βοήθεια. Ήρθε ξανά το ελικόπτερο κι έφυγε πάλι. Μετά εμφανίστηκε ένα εμπορικό, μας έδωσαν νερό και βενζίνη με σχοινί, τα πέταξαν στη θάλασσα και τα τραβήξαμε. Βέβαια, δεν αρκούσε το νερό για όλους σε καμία περίπτωση. Όσο περνούσε η ώρα, αισθανόμασταν μεγάλη ανησυχία. Θέλαμε να απεμπλακούμε από αυτήν την κατάσταση. Να φτάσουμε σε στέρεο έδαφος, όπου κι αν ήταν αυτό. Πέρασε ένα δεύτερο εμπορικό, μας πέταξαν σχοινί, τους είπαμε ότι δε θέλουμε νερό, θέλουμε να μας πάρετε μαζί σας. Φωνάζαμε, δείχναμε τα πτώματα, τις οικογένειες με γυναίκες και παιδιά. Ένας προσπάθησε να ανέβει στο εμπορικό. Τότε έκοψαν το σχοινί κι είπαν πως δε γίνεται να μας πάρουν. Μας είπαν να απομακρυνθούμε εμείς γιατί αν έβαζαν εκείνοι μπρος θα προκαλούσαν κυματισμό. Απομακρυνθήκαμε σιγά σιγά, ξεκίνησε να βραδιάζει, ξανακάλεσαμε βοήθεια, τους εξηγήσαμε ότι το καράβι δεν αντέχει. 

Επιζώντες από το πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου SOOC

Το σκάφος του Λιμενικού έφτασε στις 12 τα μεσάνυχτα.  Φωνάζαμε να μας σώσουν, πεθαίναμε και θέλαμε κάποιος να μας σώσει. Μας είπαν να τους ακολουθήσουμε και ότι είμαστε απόσταση 2 ωρών από τα χωρικά ύδατα της Ιταλίας. Όταν σταματήσαμε, μας πέταξαν σχοινί, την πρώτη φορά κόπηκε και μας είπαν να ξαναδέσουμε. Μας τράβηξαν δυνατά, μπάταρε το καράβι, λέγαμε στοπ στοπ, συνέχισαν να τραβάνε και αναποδογύρισε το καράβι, εγώ ήμουν από κάτω. Φορούσα μια ζακέτα, ο κόσμος κρατούσε τη ζακέτα μου, την έβγαλα για να μπορέσω να φύγω, χτύπησα το κεφάλι μου στο σίδερο του πλοίου, σκέφτηκα ότι  σίγουρα θα πεθάνω αλλά ο θεός μου έδωσε δύναμη να ξαναπροσπαθήσω. Ξεκίνησα να κολυμπάω μέχρι που ένιωσα την άκρη του καραβιού, ήμουν περίπου στα δύο μέτρα βάθος. Όταν βγήκα είδα πολλούς ανθρώπους στο νερό, προσπαθούσα να απομακρυνθώ, κάποιοι έλεγαν να μην πάμε στο σκάφος του λιμενικού που μας βούλιαξε γιατί μπορεί να μας ρίξουν με τα όπλα. Κουράστηκα. Ορισμένα άτομα είχαν ανέβει στο δικό μας σκάφος που ήταν αναποδογυρισμένο. Πήγα κι εγώ για λίγο. Είδα ότι βουλιάζει κι έπεσα ξανά στο νερό. Κολυμπούσα, σταματούσα και προσευχόμουν»

Τον ρώτησα αν το Λιμενικό, μετά το ναυάγιο έκανε γρήγορες κινήσεις για τη διάσωση των ανθρώπων που βρίσκονταν στο νερό, αν τους έριξαν σωσίβια και γενικά πως φερθήκαν στους διασωθέντες:

«Όχι τίποτα δε μας έριξαν. Εγώ αποφάσισα να κολυμπήσω μόνος μου προς τα εκεί. Αν με σκοτώσουν, με σκότωσαν, έτσι κι αλλιώς πεθαμένος είμαι. Έφτασα στο φουσκωτό που ήταν κοντά τους, με τραβηξαν πάνω και μετά με πήγαν στο σκάφος του λιμενικού, μου έβαλαν μια κουβέρτα κι έμεινα εκεί μέχρι το πρωί, μετά μας μετέφεραν σ’ ένα γιοτ και με αυτό φτάσαμε στην Καλαμάτα. Υπήρχε αστυνομία από πάνω μας, όσοι είχαν τηλέφωνα τους τα πήραν , εμένα μου το έκλεψαν στη Λιβύη. Κάποιοι ζητούσαν να πάνε τουαλέτα, στην αρχή τους άφηναν, μετά όχι, ένας τα έκανε πάνω του. Δεν ήξερα που βρισκόμουν, έβλεπα συνέχεια το ναυάγιο, κρύωνα, πονούσα, είχα περάσει έξι μέρες χωρίς φαγητό και νερό, ήμουν χάλια. 

Στην Καλαμάτα μας οδήγησαν σ’ έναν χώρο σαν αποθήκη, όπου υπήρχαν δημοσιογράφοι και ασθενοφόρα, μια σκηνή πρώτων βοηθειών και εξέταζαν τους διασωθέντες. Εγώ δεν άντεχα. Πονούσαν τα πόδια μου σα να ήταν σπασμένα. Έπεσα κάτω, με πήγαν στη σκηνή και μετά με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο, όπου έμεινα περίπου πέντε μέρες. Ένας ξάδερφος μου που ζει στην Ιταλία, ήρθε αμέσως μόλις έμαθε τα νέα για να επισκεφτεί εμένα και τον αδερφό του που βρισκόμασταν στο νοσοκομείο. Του επέτρεψαν να με δει μόνο ένα λεπτό από την πόρτα με επίβλεψη της αστυνομίας που ηχογραφούσαν τι λέγαμε»

Η μέριμνα των ελληνικών αρχών, έτσι όπως απορρέει από τις διεθνείς συμβάσεις, για τους πρόσφυγες και τις προσφύγισσες που επέβαιναν στο αλιευτικό χωρίζεται σε δύο στάδια, στο τι έπραξαν ή τι δεν έπραξαν για να σώσουν τον κόσμο από ένα υπερφορτωμένο πλοιάριο που καταφανώς βρισκόταν σε κίνδυνο  και στο πως αντιμετώπισαν τους διασωθέντες, αν δηλαδή τους παρείχαν και τους παρέχουν τη φροντίδα, την υποστήριξη και την προστασία που δικαιούνται. Όπως προκύπτει από τη δική μας μαρτυρία και πολλών ακόμα που έχουν μιλήσει, σε κανένα επίπεδο δεν έγιναν όσα έπρεπε. 

«Το κράτος δε μου προσέφερε καμία βοήθεια με ψυχολόγους ή δικηγόρους. Έχω καταθέσει στον ανακριτή, έχω κάνει αίτηση ασύλου και δεν έχει απαντηθεί ακόμα. Αν μου δώσουν χαρτιά, θα μείνω εδώ, θέλω να σταθεροποιηθώ κάπου, αν δεν έχω χαρτιά μπορεί να με πιάσουν και να με απελάσουν. Αν γυρίσω πίσω στην Αίγυπτο κινδυνεύει η ζωή μου γιατί έδειξα φωτογραφίες του διακινητή και το έμαθαν, μας διεμήνυσαν ξεκάθαρα ότι αν γυρίσουμε πίσω θα μας σκοτώσουν. Όχι οι διακινητές δεν ήταν πάνω στο καράβι. 

Μας υποσχέθηκαν πως θα μας πάνε να μείνουμε κάπου καλά και τελικά μας πήγαν στο camp της Μαλακάσας. Τις πρώτες μέρες ένιωθα ότι το κρεβάτι ήταν καράβι και θα αναποδογυρίσει, δε μπορούσα να κοιμηθώ, έβλεπα εφιάλτες με το που έκλεινα τα μάτια μου ξυπνούσα αμέσως τρομαγμένος, αυτό κράτησε επάνω από ένα μήνα, αργότερα μου έδωσαν φάρμακα και με βοήθησε στον ύπνο. Δε μ’ αρέσει που ζω στο camp, δεν μπορώ να πάω πουθενά, είναι σα φυλακή.»

ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΕΝΙΩΘΑ ΟΤΙ ΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΗΤΑΝ ΚΑΡΑΒΙ ΚΑΙ ΘΑ ΑΝΑΠΟΔΟΓΥΡΙΣΕΙ, ΔΕ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΩ.

Ζήτησα από τον Χ. να κλείσει τη μαρτυρία με τον τρόπο που επιθυμεί, με ό,τι ο ίδιος κρίνει πως είναι σημαντικό να επισημανθεί:

«Εμείς ζητήσαμε βοήθεια 8 το πρωί κι αυτοί ήρθαν 12 το βράδυ, ενώ ήξεραν που ήμασταν. Μας άφηναν να πεθάνουμε κι όταν είδανε ότι δεν πεθάναμε, ήρθαν, μας τράβηξαν με το σχοινί και μας έπνιξαν. Το πλοίο αναποδογύρισε εξαιτίας τους. Δε φοβάμαι να το πω καθαρά, γιατί ο θεός μου έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.»

Η τακτική της αοριστολογίας, της άρνησης εξηγήσεων, της υπεκφυγής στην οποία επιδίδεται το ελληνικό κράτος ούτε μακρόπνοο ορίζονταν μπορεί να έχει, ούτε φτάνει για να κρύψει το βουνό ευθυνών. Αντίθετα, ενέργειες πρωτοφανείς, όπως ήταν η απάντηση του Αρείου Πάγου στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα (το οποίο συμπεριελάμβανε και το ναυάγιο στην Πύλο) κινούνται στη μεταιχμιακή γραμμή φαιδρότητας και επικινδυνότητας, εκθέτουν τις αρχές της χώρας σε διεθνή κλίμακα και πιστοποιούν την υπονόμευση της ανεξάρτητης λειτουργίας της δικαιοσύνης και τη διαπλοκή της με πολιτικά συμφέροντα.  Όσο περνάει ο καιρός και συγκεντρώνονται τα στοιχεία, επιβεβαιώνονται οι αρχικές υποψίες. Το πόρισμα της Frontex που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα είναι χαρακτηριστικό. Υπογραμμίζει παραλείψεις και προβληματικές ενέργειες του Λιμενικού σχεδόν σε κάθε στάδιο της εμπλοκής του, διατυπώνοντας ρητά τη θέση πως η διάσωση δεν ήταν προτεραιότητα των αρχών πριν το ναυάγιο και αξιολογώντας ως αξιόπιστες τις μαρτυρίες των επιζώντων, ότι το ναυάγιο προκλήθηκε όταν το πλωτό του Λιμενικού έδεσε σχοινί στη βάρκα των προσφύγων και επιχείρησε να τη ρυμουλκήσει, με αποτέλεσμα να αναποδογυρίσει. Αυτό βέβαια δεν συνεπάγεται πως η ίδια η Frontex είναι άμοιρη ευθυνών. 

Η Ελένη Σπαθανά,  δικηγόρος, μέλος της οργάνωσης “Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο-RSA”, σχολιάζει τη συγκεκριμένη εξέλιξη: 

«Η δημοσιοποίηση του Πορίσματος της Έρευνας του Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Frontex  την περασμένη εβδομάδα, η οποία φαίνεται πως είναι προϊόν μιας εμπεριστατωμένης πρώτης έρευνας, επιβεβαιώνει τις αιτιάσεις της μήνυσης των επιζώντων για τις ευθύνες της λιμενικής αρχής και συγκεκριμένα, για εγκληματικές πράξεις και παραλείψεις των ελληνικών λιμενικών αρχών που αφορούν στην έρευνα και τη διάσωση με αποτέλεσμα τον χαμό εκατοντάδων ανθρώπων ανοιχτά της Πύλου. Οι πράξεις, οι πλημμέλειες και οι παραλείψεις αυτές καταγράφονται στο Πόρισμα: καταγράφεται κατ’ αρχάς η μοιραία ολιγωρία, για την ακρίβεια, η μη κήρυξη επιχείρησης έρευνας και διάσωσης παρά μόνο μετά τη βύθιση του αλιευτικού και παρά το γεγονός ότι το σκάφος είχε εντοπιστεί από τις ελληνικές αρχές ευρισκόμενο σε κίνδυνο για πάνω από 12 ώρες. Επίσης, διαπιστώνονται εγκληματικές πλημμέλειες και παραλείψεις κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας, από τον εντοπισμό του σκάφους μέχρι τη βύθισή του, ως προς την ενεργοποίηση και χρήση κατάλληλων μέσων για την διάσωση των επιβαινόντων ακόμα και κατά την επιχείρηση διάσωσης μετά τη βύθιση, καθώς δεν χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα μέσα, μέσα τα οποία είχε στη διάθεση του το Λιμενικό, όπως άλλα σκάφη του λιμενικού, ναυαγοσωστικά, παραπλέοντα σκάφη, ούτε καν η βοήθεια του Frontex ούτε βέβαια δόθηκαν σωσίβια ή άλλα σωστικά μέσα.

Καταλήγει, δε, στο συμπέρασμα ότι, «προκύπτει ότι, πριν από το ναυάγιο, η διάσωση δεν ήταν ο άμεσος στόχος των αρχών.». Επίσης, στο Πόρισμα καταγράφονται ως αξιόπιστες οι μαρτυρίες των επιζώντων για την απόπειρα ρυμούλκησης που απέβη μοιραία, παρότι δεν καταλήγει σε συμπέρασμα επ’ αυτού, επειδή δεν κατέχει επαρκείς πληροφορίες. Είναι, επίσης, αξιοσημείωτη η αναφορά στο Πόρισμα ότι οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δεν έδωσαν σχετικές πληροφορίες και απαντήσεις σε ερωτήματα της έρευνας του Frontex. Θέλω, όμως, να προσθέσω κι ένα σχόλιο για τις ευθύνες του Frontex γιατί σ’ αυτό το σημείο το πόρισμα είναι αντιφατικά «απαλλακτικό». Ενώ λοιπόν το Πόρισμα καταλήγει ότι ο Frontex ορθά ακολούθησε τις διαδικασίες και μετά την εναέρια παρατήρηση  διαβίβασε τις πληροφορίες στις ελληνικές αρχές χωρίς να εκδώσει σήμα συναγερμού έκτακτης ανάγκης(mayday) ωστόσο όταν δεν έλαβε ενημέρωση για έναρξη  επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από την ελληνική πλευρά, θα έπρεπε να ελέγξει διεξοδικότερα τα γεγονότα και να κηρύξει κατάσταση κινδύνου.»

47 επιζώντες έχουν καταθέσει μήνυση με την υποστήριξη των οργανώσεων και συλλογικοτήτων Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο-RSA, Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου. Θα έπρεπε, φυσικά, για ένα τόσο κρίσιμο θέμα να ενεργοποιηθεί αυτεπάγγελτα η δικαστικά διερεύνηση. Εντούτοις, επειδή το μοναδικό που έγινε ήταν να διωχθούν ως «διακινητές» εννέα από τους επιζώντες, σύμφωνα με μια σχεδόν κανονικοποιημένη, εκδικητική και πέρα από κάθε λογική και τεκμηρίωση συνήθεια των διωκτικών αρχών να βαφτίζουν «διακινητές» είτε τους ίδιους τους πρόσφυγες, είτε άτομα που συμμετέχουν σε διασωστικές επιχειρήσεις, χρειάστηκε να κατατεθεί μήνυση κατά παντός υπευθύνου των εμπλεκόμενων ελληνικών Υπηρεσιών και Αρχών για το ναυάγιο.

Επιζήσαντες από το ναυάγιο της Πύλου SOOC

«Στην παρούσα φάση, ως προς τη μήνυση των επιζώντων είναι σε εξέλιξη η προκαταρκτική εξέταση της Εισαγγελίας του Ναυτοδικείου Πειραιά. Συνεχίζονται οι καταθέσεις μαρτύρων, έχει κατατεθεί και συμπληρωματική μήνυση ενώ αναμένεται και κατάθεση μήνυσης και από συγγενείς των θυμάτων. Στο πλαίσιο των ανακριτικών πράξεων που έχει διενεργήσει η εισαγγελία ήταν η κατάσχεση και η αίτηση για την άρση απορρήτου των επικοινωνιών μελών του Λιμενικού – ένα αίτημα που αρχικά απορρίφθηκε από το Δικαστικό Συμβούλιο αλλά με έφεση της Εισαγγελίας του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου έγινε δεκτό.  Αναμένουμε λοιπόν, περαιτέρω στοιχεία από την προκαταρκτική που συνεχίζεται, παρότι φαίνεται να υπάρχουν ζητήματα όπως το γεγονός ότι συναφή στοιχεία της δικογραφίας που σχηματίσθηκε στην Καλαμάτα δεν έχουν, εξ όσων γνωρίζουμε, αποσταλεί και συνακόλουθα παραμένουν υφιστάμενα και κενά που σχετίζονται με αυτήν.

Χαρακτηριστικά, αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για την τύχη και περαιτέρω, αξιοποίηση ως στοιχείων, των κινητών των επιζώντων που «βρέθηκαν» σε μια αποθήκη στα Κύθηρα μετά την αφαίρεσή τους από μέλη του ΠΛΣ920.  Υπενθυμίζουμε ότι, παράλληλα υπάρχει σε εξέλιξη η  ποινική διαδικασία ενώπιον των ανακριτικών  αρχών της Καλαμάτας ως προς τη δικογραφία που σχηματίσθηκε κατά 9 επιζώντων που κατηγορούνται για σειρά αδικημάτων και οι οποίοι, φερόμενοι κατ’ αρχάς ως εμπλεκόμενοι στη διακίνηση των επιβατών του πλοίου, κατηγορούνται ακόμα και για την πρόκληση ναυαγίου. Ενημερωθήκαμε μάλιστα ότι προ ολίγων ημερών ολοκληρώθηκε το πέρας της ανάκρισης. Ανεξάρτητη έρευνα διεξάγει και ο Συνήγορος του Πολίτη, δεδομένης της απουσίας πειθαρχικής έρευνας και της άρνησης διεξαγωγής της από τις αρχές του Λιμενικού. Το ότι δεν διεξήχθη έρευνα από το Λιμενικό είναι εξόχως προβληματικό, κάτι που σημειώνεται και στο πόρισμα του Frontex. 

Ως προς την τύχη των επιζώντων, η πλειοψηφία των ανθρώπων που έλαβαν ταξιδιωτικά έγγραφα, όλοι από Συρία, έχουν μεταβεί σε άλλες χώρες αναζητώντας υποστηρικτικό πλαίσιο, συγγενείς, φίλους. Οι υπόλοιποι παραμένουν σε μια μετέωρη κατάσταση, ζουν σε συνθήκη παρατεταμένης αγωνίας και άγχους, έχοντας περάσει αυτήν την τραυματική εμπειρία. Το ότι το νομικό τους καθεστώς παραμένει ασαφές τους δημιουργεία νασφάλεια που επιδεινώνει την ήδη κακή ψυχολογική τους κατάσταση. Επισημαίνουμε ότι οι άνθρωποι που προέρχονται από την Αίγυπτο και το Πακιστάν, αν απελαθούν θα κινδυνέψουν  γιατί έχουν στοχοποιηθεί ως μάρτυρες από τα κυκλώματα διακίνησης, σε μια υπόθεση που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στις χώρες τους. Έχουμε ήδη δύο επιζώντες που έχουν λάβει απορριπτικές απαντήσεις στο αίτημα ασύλου τους και βρίσκονται σε κίνδυνο και σε απόγνωση. Εμείς, όλες οι οργανώσεις και συλλογικότητες που τους υποστηρίζουμε και τους εκπροσωπούμε, θα σταθούμε από την πλευρά μας δίπλα τους για να τους δοθεί η προστασία που προβλέπεται από τη νομοθεσία και είναι επιβεβλημένη υπό το βάρος των γεγονότων που έχουν προηγηθεί» αναφέρει η Ελένη Σπαθανά. 

ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΥΓΙΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΟΥΝ ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΟΥΝ, ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΕΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.

Το ιστορικό της ελληνικής δικαιοσύνης δεν είναι άμεμπτο. Το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι και η καταδικαστική απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο συνιστά είναι μια μεγάλη κηλίδα που μακάρι να μην μεγαλώσει κι άλλο. Η πολιτική πρόθεση έχει δηλωθεί και είναι στην κατεύθυνση της συγκάλυψης. Το να μην περάσει είναι και υπόθεση της δημοκρατικής κοινωνίας, να μην ξεχάσει, να μην σταματήσει να ζητάει δικαιοσύνη για την Πύλο, να μην συμμορφωθεί με την ανατριχιαστική ιδέα πως κάποιες ζωές μετράνε λιγότερο.

«Πρόκειται για εξόχως σοβαρή υπόθεση που σχετίζεται με τη λειτουργία του κράτους δικαίου και την ποιότητα της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή καλύπτεται από ένα μεγάλο σύννεφο αδιαφάνειας εν σχέσει με την απουσία της δέουσας ενημέρωσης από τις Λιμενικές Αρχές. Είναι πολλά τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα ως προς το τι και γιατί συνέβη και συνακόλουθα, ως προς τις ευθύνες του Λιμενικού. Θα πρέπει να διερευνηθεί εξονυχιστικά το πώς φτάσαμε στην τραγωδία του ναυαγίου. Γι’ αυτό επιμένουμε πως πρέπει να υπάρξει διαφάνεια, να δοθούν όλα τα στοιχεία στο φως προκειμένου να διερευνηθούν από τις δικαστικές αρχές, γιατί ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει λογική εξήγηση για τις εγκληματικές πράξεις και παραλείψεις ως προς την έρευνα και διάσωση, σε σχέση με όσα προβλέπονται από το εθνικό και το διεθνές δίκαιο. Είναι σημαντικό για μια υγιή κοινωνία να αποδοθούν οι ευθύνες εκεί που αναλογούν, να αποδοθεί δικαιοσύνη. Υπάρχει το προηγούμενο της καταδικαστικής απόφασης για το Φαρμακονήσι που κατέδειξε πως δεν  νοείται μια κρατική αρχή, που μάλιστα έχει ως καθήκον την προστασία της ζωής, να μην κάνει ότι είναι δυνατόν για να αποτραπεί η διακινδύνευση και η απώλεια ανθρώπινης ζωής. Και βέβαια, δεν νοείται σε ένα κράτος δικαίου να μην υπάρχει αποτελεσματική διερεύνηση και απόδοση ευθυνών και δικαιοσύνης» καταλήγει η Ελένη Σπαθανά. 

Πηγή: news247.gr

Tουλάχιστον 17 Τυνήσιοι μετανάστες, οι οποίοι επέβαιναν σε αλιευτικό σκάφος το οποίο κατευθυνόταν προς τις ιταλικές ακτές αγνοούνται.

Όπως ανέφερε ο Χούσεμ Εντίν Τζεμπάμπλι, αξιωματούχος της τυνησιακής εθνοφρουράς, οι αγνοούμενοι, μεταξύ των οποίων και ένα 5χρονο παιδί, αναχώρησαν με αλιευτικό σκάφος από την Μπιζέρτ στη βόρεια Τυνησία την προηγούμενη εβδομάδα.

Σύμφωνα με τον Τυνήσιο αξιωματούχο η ακτοφυλακή και δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού της Τυνησίας, με τη συνδρομή ελικοπτέρου, έχουν ξεκινήσει επιχείρηση έρευνας και διάσωσης.

Η Μεσόγειος θάλασσα έχει γίνει υγρός τάφος για πολλές χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που επιλέγουν τις θαλάσσιες οδούς για να φτάσουν στην Ευρώπη, καθώς οι δρόμοι από τη στεριά είναι κλειστοί. Η Τυνησία και η Λιβύη είναι χώρες από τις οποίες πολλοί άνθρωποι ξεκινούν το επικίνδυνο αυτό ταξίδι με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή.

Η αστυνομία σκότωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που έχει καταγραφεί το 2023

Κατά μέσο όρο, η αστυνομία στις Ηνωμένες Πολιτείες πυροβολεί και σκοτώνει περισσότερους από 1.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, σύμφωνα με ανάλυση της Washington Post.

Αφού ο Μάικλ Μπράουν, ένας άοπλος μαύρος, σκοτώθηκε το 2014 από την αστυνομία στο Φέργκιουσον, μια έρευνα της Post διαπίστωσε ότι τα στοιχεία που αναφέρθηκαν στο FBI για θανατηφόρους πυροβολισμούς αστυνομικών ήταν υπομετρημένα κατά περισσότερο από το ήμισυ.

Αυτό το χάσμα έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια. Μέχρι το 2021, μόνο το ένα τρίτο των θανατηφόρων πυροβολισμών των τμημάτων εμφανίστηκε στη βάση δεδομένων του FBI.

Η αστυνομία σκότωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που έχει καταγραφεί το 2023

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό επειδή τα τοπικά αστυνομικά τμήματα δεν υποχρεούνται να αναφέρουν αυτά τα περιστατικά στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Ο αριθμός των θανατηφόρων αστυνομικών πυροβολισμών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Στο πλαίσιο της έρευνάς της, η The Post ξεκίνησε το 2015 να καταγράφει κάθε άτομο που πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από έναν εν υπηρεσία αστυνομικό στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τότε, οι δημοσιογράφοι έχουν καταγράψει χιλιάδες θανάτους.

Το 2022, η The Post ενημέρωσε τη βάση δεδομένων της για να τυποποιήσει και να δημοσιεύσει τα ονόματα των αστυνομικών υπηρεσιών που εμπλέκονται σε κάθε πυροβολισμό για να μετρηθεί καλύτερα η λογοδοσία σε επίπεδο τμήματος.

Εκτινάχθηκε ο αριθμός των θυμάτων

Ο αριθμός των θανατηφόρων αστυνομικών πυροβολισμών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Η αστυνομία σκότωσε τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων που έχει καταγραφεί το 2023. 

Οι μαύροι Αμερικανοί σκοτώνονται με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους Λευκούς Αμερικανούς

Αν και οι μισοί από τους ανθρώπους που πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από την αστυνομία είναι Λευκοί, οι Μαύροι Αμερικανοί πυροβολούνται σε δυσανάλογο ποσοστό.

Αντιπροσωπεύουν περίπου το 14 τοις εκατό του πληθυσμού των ΗΠΑ και σκοτώνονται από την αστυνομία με ποσοστό μεγαλύτερο από το διπλάσιο από τους Λευκούς Αμερικανούς. Ισπανοαμερικανοί σκοτώνονται επίσης από την αστυνομία σε δυσανάλογο ποσοστό.

Τα περισσότερα θύματα είναι νέοι

Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από την αστυνομία είναι μεταξύ 20 και 40 ετών. 

Βάρκα στην οποία επέβαιναν μετανάστες και πρόσφυγες προσέκρουσε σε βράχια στη θαλάσσια περιοχή της Λέσβου, με τραγική κατάληξη για δύο από αυτούς, ενώ ακόμα ένας αγνοείται.

Χθες το βράδυ, δύο μετανάστες εντοπίστηκαν νεκροί στην περιοχή του Παληού στο Μανταμάδο Λέσβου από σκάφος της FRONTEX, το οποίο βρισκόταν σε προγραμματισμένη περιπολία, και ενημερώθηκε για την ύπαρξη λέμβου με ικανό αριθμό επιβαινόντων στην περιοχή, παρά τους θυελλώδεις βοριάδες που έπνεαν.

 Από στην αστυνομία εντοπίστηκαν 57 αλλοδαποί στην ορεινή περιοχή Παληού Λέσβου καθώς και δύο σοροί κοντά στην ακτή

Σύμφωνα με το λιμενικό σώμα , «η λέμβος έφτασε στην ακτή με τους επιβαίνοντες να διαφεύγουν σε ορεινή περιοχή, ενώ λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών δεν κατέστη δυνατή η προσέγγιση από βοηθητικό σκάφος της δύναμης FRONTEX.

Αμέσως, ενημερώθηκε η Αστυνομική Διεύθυνση Λέσβου και τις πρωινές ώρες σήμερα, εντοπίστηκαν συνολικά 57 αλλοδαποί στην ορεινή περιοχή Παληού Λέσβου καθώς και δύο σοροί πλησίον της ακτής από στελέχη της ΕΛ.ΑΣ.

Στο σημείο έσπευσαν στελέχη του Γρ. Ασφαλείας της Λιμενικής Αρχής, ενώ παράλληλα ενημερώθηκαν το ΕΚΑΒ και η Πυροσβεστική Υπηρεσία Μυτιλήνης.

Οι αλλοδαποί μεταφέρθηκαν σε χώρο καραντίνας Κ.Υ.Τ. Καρά Τεπέ «Μαυροβούνι», ενώ οι δύο σοροί μεταφέρθηκαν στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης για τη διενέργεια νεκροψίας-νεκροτομής.

Κατά δήλωσή ενός εκ των διασωθέντων, ένας εκ των επιβαινόντων έπεσε στη θάλασσα όταν η λέμβος προσέκρουσε στην βραχώδη ακτή και έκτοτε αγνοείται.

Προανάκριση διενεργείται από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Μυτιλήνης. Οι έρευνες συνεχίζονται.

Ο κυβερνήτης της Οκλαχόμα Κέβιν Στιτ θα στείλει την Εθνοφρουρά στο Τέξας λόγω της κατάστασης στα σύνορα με το Μεξικό, δήλωσε στο Fox News.

Το ενδεχόμενο να υποστηρίξει το Τέξας δεν απέκλεισε και ο κυβερνήτης της Φλόριντα Ron Desantis.

«Είμαστε έτοιμοι να φέρουμε τη φρουρά της Φλόριντα, και όλα αυτά επειδή ο πρόεδρος δεν μπορεί να ελέγξει την πολιτειακή φρουρά», είπε.

Ο αξιωματούχος επέτρεψε επίσης να στείλει την Εθνοφρουρά κατά το πρότυπο των πολιτειών που βοηθούν η μία την άλλη σε περίπτωση ακραίων φυσικών καταστροφών.

Η Εθνοφρουρά του Τέξας έχει υψώσει φράχτη από συρματόπλεγμα κοντά στα σύνορα με το Μεξικό για να εμποδίσει τους μετανάστες.

Η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν διαμαρτυρήθηκε γι’ αυτό στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο με τη σειρά του στις αρχές της εβδομάδας διέταξε την απομάκρυνση του φράχτη.

Ωστόσο, οι αστυνομικοί της πολιτείας έχουν αποκλείσει την πρόσβαση για τις ομοσπονδιακές περιπολίες.

Την Παρασκευή λήγει η προθεσμία που έχουν οι αμερικανικές αρχές για να απαιτήσουν από το Τέξας να επιτρέψει στη συνοριοφυλακή να αποκτήσει πρόσβαση στα σύνορα για να ξηλώσει τους φράχτες.

Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας της χώρας ενημέρωσε τον γενικό εισαγγελέα της πολιτείας με σχετική επιστολή.

Ο κυβερνήτης Άμποτ, από την πλευρά του, έκανε λόγο για «εισβολή» μεταναστών και μέτρα «αυτοάμυνας». Σύμφωνα με τον ίδιο, το Τέξας θα ακολουθήσει τη δική του πολιτική, καθώς οι ομοσπονδιακές αρχές αποτυγχάνουν στην εξασφάλιση των συνόρων.

Η Ουάσινγκτον χαρακτηρίζει τις ενέργειες των αρχών του Τέξας αντισυνταγματικές.

Τις ενέργειες του Άμποτ υποστήριξαν οι Ρεπουμπλικάνοι κυβερνήτες 25 αμερικανικών πολιτειών, εκδίδοντας ανακοίνωση στην οποία κατηγορούν τον Μπάιντεν για απροθυμία να καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση.

Επιπλέον, τις αποφάσεις του κυβερνήτη υποστήριξε και ο Τραμπ.

SHARE

Μια πολύ σοβαρή καταγγελία κάνει το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας, αναδεικνύοντας διαφήμιση δικηγορικής εταιρείας η οποία υπόσχεται φθηνό εργατικό προσωπικό με μετανάστες.

Ειδικότερα, η εταιρεία BCLA στο site της υπόσχεται πως μπορεί να προσφέρει λύσεις για μειωμένο μισθολογικό κόστος με μετανάστες σε …τιμή ευκαιρίας, με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη διαμονή τους στη χώρα ώστε να εργάζονται νόμιμα. Χαρακτηριστικά στον τίτλο της διαφήμισης αναφέρεται:

«Η λύση στο υψηλό μισθολογικό κόστος: Μετανάστες εργαζόμενοι» και παρακάτω «Αν θέλετε να προσλάβετε φτηνά εργατικά χέρια τότε η λύση είναι εδώ!».

Σύμφωνα μάλιστα με το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας, η εταιρεία έστειλε το σχετικό email με τη διαφήμισή της «σε κατασκευαστική εταιρεία που δραστηριοποιείται στο Ελληνικό».

Το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας επισημαίνουν ότι «διαφημίζουν την πραμάτεια τους ξεδιάντροπα στο διαδίκτυο επικαλούμενοι την ανάγκη των εργοδοτών του κλάδου όχι απλώς για εργατικά χέρια αλλά για μεγαλύτερα κέρδη όπως προσδοκούν και οι ίδιοι από τη δουλειά αυτή».

«Δεν ξέρουμε σε ποιο ξενοδοχείο κοιμούνται κάνοντας τέτοια όνειρα αλλά σίγουρα λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Γιατί εδώ υπάρχει το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας και η Ομοσπονδία Οικοδόμων Ελλάδας που μπορούν να μετατρέψουν τα όνειρά των επίδοξων σύγχρονων δουλεμπόρων σε εφιάλτες.

Αν και ακόμη δεν έχει εξαντληθεί η δυνατότητα να εργαστεί το εγχώριο εργατικό δυναμικό του κλάδου στο σύνολό του, δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε με μετανάστες εργάτες που πιθανόν να έρθουν για δουλειά στη χώρα μας. Ίσα ίσα θα τους προστατέψουμε από το να δουλεύουν ανασφάλιστοι με πενιχρά μεροκάματα και χωρίς δικαιώματα. Γιατί αυτά τα δικαιώματα έχουν διασφαλιστεί από την υπογραφή ΣΣΕ που υπέγραψαν οι μεγάλες εταιρείες και η Ομοσπονδία μας και εφαρμόζεται σε όλο και περισσότερους χώρους δουλειάς.

Έχουμε την αποφασιστικότητα, τη δύναμη και τη γνώση να μην αφήσουμε κανέναν να θεωρήσει τους οικοδόμους αναλώσιμους. Να γνωρίζουν καλά οι κατασκευαστικές εταιρείες ότι αν τολμήσουν να κάνουν οποιαδήποτε συμφωνία με αυτούς τους κολαρογιακάδες δουλεμπόρους θα βρουν απέναντί τους την πυγμή και την αποφασιστικότητα του Συνδικάτου.

Ότι ισχύει για τους οικοδόμους που ζουν και εργάζονται ήδη στην Ελλάδα θα ισχύσει και για όποιους έρθουν εδώ να εργαστούν. Στο μεροκάματο, στο ένσημο, στην ξεκούραση, στην αξιοπρεπή ζωή.

Θα ισχύσουν οι κατακτήσεις που έχει καταφέρει όλος ο κλάδος και οι νέες που παλεύουμε με την κλιμάκωση των κινητοποιήσεών μας και τη νέα Πανοικοδομική Απεργία μας στις 31 Γενάρη.

Ας το βάλουν όλοι καλά στο μυαλό τους, εργοδοσία, κυβέρνηση και διάφοροι παρατρεχάμενοι τους: Αν θέλουν εργατικά χέρια για να φτιαχτούν τα έργα που σχεδιάζουν, θα τα πληρώσουν: Με αυξήσεις στους μισθούς, υποχρεωτική ΣΣΕ, ένσημο για όλες τις μέρες εργασίας, επιστροφή των κλεμμένων ενσήμων από τους οικοδόμους, μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς, 7ωρο- 5νθήμερο- 35ωρο», καταλήγει η ανακοίνωση του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας.